Οι νευροεκφυλιστικές νόσοι χαρακτηρίζονται από την προοδευτική εκφύλιση των κυττάρων του νευρικού συστήματος προκαλώντας στους ασθενείς πλήθος κινητικών, νοητικών και άλλων δυσλειτουργιών, οδηγώντας τους σε αναπηρία και θνητότητα. Η δεύτερη πιο συχνή νευροεκφυλιστική νόσος, είναι η νόσος του Parkinson (Πάρκινσον), η οποία προσβάλλει το 1 έως 2% του πληθυσμού άνω των 65 ετών.
Πρόκειται για χρόνια προοδευτική διαταραχή που επηρεάζει την κίνηση και πολλές άλλες σωματικές λειτουργίες στον ασθενή. Αν και υπάρχουν αναφορές για την συμπτωματολογία της νόσου πριν από εκατοντάδες χρόνια, ο πρώτος που δημοσίευσε την πρώτη περιγραφή της νόσου το 1817, ήταν ο χειρουργός James Parkinson.
Η νόσος Πάρκινσον επηρεάζει με την ίδια συχνότητα τον γενικό πληθυσμό, αν και ορισμένοι ερευνητές δίνουν συχνότερο επιπολασμό στο ανδρικό φύλο.
Ποια είναι τα αίτια της νόσου Πάρκινσον
Παρότι τα ακριβή αίτια της νόσου δεν έχουν ακόμη αποσαφηνιστεί πλήρως, εντούτοις στους αιτιοπαθολογικούς παράγοντες συγκαταλέγονται:
-
η ηλικία (η νόσος εκδηλώνεται συνήθως σε ηλικία >50ετών)
-
το περιβάλλον (έκθεση σε φυτοφάρμακα, ρύπους, τοξίνες, ιογενείς λοιμώξεις και τραυματισμοί στο κεφάλι αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου)
-
το γενετικό υπόβαθρο (έχουν ταυτοποιηθεί μεταλλάξεις σε ορισμένα γονίδια που σχετίζονται με την εμφάνιση της νόσου)
Ποια είναι η παθοφυσιολογία της νόσου Πάρκινσον
Η νόσος προκαλείται από την αλλοίωση και την νέκρωση του 70 με 80% των ντοπαμινεργικών νευρώνων που παράγουν την ντοπαμίνη. Η ντοπαμίνη είναι ένας από τους σημαντικότερους νευροδιαβιβαστές που βοηθά να μεταφέρονται τα σήματα μεταξύ των νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου για τον έλεγχο της κίνησης, της ισορροπίας, κ.α. Η μείωση των επιπέδων της ντοπαμίνης οδηγεί στα κινητικά συμπτώματα της νόσου του Πάρκινσον.
Ακόμη ένα χαρακτηριστικό της νόσου είναι η παρουσία των Lewy Bodies (σωμάτια Λούι), που αποτελούν μη φυσιολογικές συγκεντρώσεις α-συνουκλεΐνης πρωτεΐνης μέσα στα νευρικά κύτταρα που επηρεάζονται από τη νόσο.
Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου Πάρκινσον
Τα συμπτώματα είναι διαφορετικά από ασθενή σε ασθενή, καθώς και ανάλογα με το στάδιο της νόσου. Επίσης μπορεί να έχουν διακυμάνσεις ακόμη και μέσα στην ημέρα για τον ασθενή. Στο αρχικό στάδιο το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα είναι το τρέμολο στο χέρι ή και στα δάχτυλα.
Με την εξέλιξη της νόσου, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
-
Τρέμολο (τρόμος) στα χέρια, στα πόδια ή και στο κεφάλι
-
Μυϊκή δυσκαμψία ή ακαμψία στα άκρα ή και σε όλο το σώμα
-
Διαταραχές στη βάδιση, βραδυκινησία, βραδύτητα στις κινήσεις, δυσκολία στην ισορροπία
-
Απώλεια της οσμής
-
Δυσκολία στο μάσημα, ή και την κατάποση
-
Αλλαγές στην ομιλία και την συμπεριφορά
-
Αισθήματα κατάθλιψης και άγχους
-
Δυσκοιλιότητα ή ακράτεια
-
Προβλήματα στον ύπνο
Με την εξέλιξη της νόσου, οι ασθενείς δυσκολεύονται υπέρμετρα στην εκτέλεση απλών εργασιών, καθώς και έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας και άλλων νευρολογικών και ψυχικών διαταραχών.
Πως γίνεται η διάγνωση της νόσου Πάρκινσον
Η κλινική εξέταση από τον νευρολόγο σε συνάρτηση με το ατομικό ιστορικό του παρκινσονικού ασθενή, θα θέσουν την διάγνωση της νόσου. Για να αποκλεισθεί η διαφοροδιάγνωση ιδίως στα αρχικά στάδια της νόσου ενδεχομένως ο γιατρός να ζητήσει νευροαπεικονιστικό έλεγχο, όπως αξονική και μαγνητική τομογραφία εγκέφαλου.
Ποια είναι η θεραπεία της νόσου Πάρκινσον
Η σύγχρονη φαρμακολογία παρουσιάζει διαρκώς νέες μελέτες για φάρμακα που διαχειρίζονται καλύτερα τη νόσο, μειώνουν τα συμπτώματα και αυξάνουν την καθημερινή λειτουργικότητα του ασθενούς. Ωστόσο επειδή η θεραπεία εξατομικεύεται από άτομο σε άτομο, χρειάζεται η στενή συνεργασία γιατρού - ασθενούς, ώστε να βρεθεί ο κατάλληλος συνδυασμός φαρμάκων και δοσολογίας που θα ταιριάζει στην περίπτωση του κάθε ασθενή. Η προσαρμοσμένη θεραπευτική αγωγή, απαιτεί χρόνο, επιμονή και υπομονή.
Ο κύριος θεραπευτικός άξονας για την αντιμετώπιση της νόσου μπορεί να περιλαμβάνει συνδυαστικές αγωγές, με:
-
Λεβοντόπα άμεσης αποδέσμευσης μαζί με περιφερικό αναστολέα αποκαρβοξυλάσης. Η levodopa, ή λεβοντόπα ή L-DOPA είναι μια κατεχολαμίνη (παράγωγο του αμινοξέος τυροσίνη), που αποτελεί πρόδρομο μόριο του νευροδιαβιβαστή ντοπαμίνη, το οποίο διαπερνά τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και εισέρχεται στους νευρώνες της ντοπαμίνης, όπου μετατρέπεται σε ντοπαμίνη και αποκαθιστά την έλλειψη της
-
Ντοπαμινεργικοί παράγοντες (πραμιπεξόλη, προπινιρόλη)
-
Αναστολείς Μονοαμινοξιδάσης (ΜΑΟ) Β
-
Αναστολείς COMT
-
Αμανταδίνη
-
Αντιχολινεργικά
-
β-αδρενεργικοί αναστολείς
-
Λεβοντόπα βραδείας αποδέσμευσης μαζί με περιφερικό αναστολέα ντόπα αποκαρβοξυλάσης
Επί αποτυχίας όλων των φαρμακευτικών αγωγών να διαχειριστούν την νόσο, μπορεί να πραγματοποιηθεί από νευροχειρουργούς Βαθιά Εγκεφαλική Διέγερση (DBS), δηλ.εμφύτευση νευροδιεγέρτη στον εγκέφαλο του ασθενούς, ο οποίος στέλνει ηλεκτρικούς παλμούς σε συγκεκριμένες εγκεφαλικές περιοχές με αποτέλεσμα την βελτίωση των συμπτωμάτων και της κινητικότητας του ασθενούς.
Βασικός στόχος του νευρολόγου, είναι να διατηρήσει την φυσική και ψυχική κατάσταση τους ασθενούς στο καλύτερο δυνατό επίπεδο. Μέσα στο πλάνο των θεραπευτικών οδηγιών, ο νευρολόγος θα εντάξει ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής και υποστηρικτικές θεραπείες, που συνεργικά με την φαρμακευτική αγωγή, θα βοηθήσουν τον ασθενή να έχει μία όσο το δυνατόν φυσιολογική ζωή.
Οι οδηγίες μπορεί να περιλαμβάνουν:
-
Ισορροπημένη διατροφή με λαχανικά, φρούτα, όσπρια, ξηρούς καρπούς, δημητριακά, σιτηρά, ψάρια και ακόρεστα λίπη, όπως το ελαιόλαδο, και χαμηλή κατανάλωση σε κρέας και γαλακτοκομικά τρόφιμα.
-
Συστηματική άσκηση με δραστηριότητες όπως η κηπουρική, το περπάτημα, η κολύμβηση, κ.α.
-
Μείωση του άγχους και του στρες με συμμετοχή σε κοινωνικές συναναστροφές, δραστηριότητες, κ.α.
-
Συνεδρίες φυσιοθεραπείας, λογοθεραπείας και εργοθεραπείας που προσφέρουν σημαντικά οφέλη στην διατήρηση της καλής κατάστασης του ασθενή.
Συμπερασματικά
Η νόσος Πάρκινσον είναι μία χρόνια ασθένεια που επηρεάζει τον ασθενή και την καθημερινή ζωή του. Ωστόσο η πρόοδος και η εξέλιξη της ιατρικής προσφέρει συνεχώς θεραπείες που αντιμετωπίζουν τη νόσο με αποτέλεσμα οι περισσότεροι ασθενείς να έχουν φυσιολογικό προσδόκιμο ζωής.
Καλέστε με στο 697 1895 259, ώστε να σας ενημερώσω πληρέστερα για την νόσο Πάρκινσον και να σας απαντήσω σε όλες σας τις απορίες.
Καραγιώργης Γεώργιος Νευρολόγος
.png)
.jpg)
.jpg)
.webp)
