Τόσο το κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκέφαλος, νωτιαίος μυελός), όσο και το περιφερικό νευρικό σύστημα (εγκεφαλικά και νωτιαία νεύρα), προσβάλλονται από λοιμώξεις προκαλώντας πλήθος διαταραχών και παθήσεων με μέτρια έως πολύ σοβαρή συμπτωματολογία και επικινδυνότητα.
Οι λοιμώξεις του κεντρικού νευρικού συστήματος, είναι:
-
η μηνιγγίτιδα
-
η εγκεφαλίτιδα
-
η μηνιγγοεγκεφαλίτιδα
-
το εγκεφαλικό απόστημα
-
οι λοιμώξεις λόγω τοξινών όπως ο τέτανος, η αλλαντίαση, κ.α.
Οι λοιμώξεις αυτές μπορούν να προσβάλλουν τον εγκέφαλο, τις μήνιγγες, το εγκεφαλονωτιαίο υγρό, τους περιβάλλοντες ιστούς και τα οστά του κρανίου και της σπονδυλικής στήλης.
Οι λοιμογόνοι μικροοργανισμοί μπορεί να είναι βακτήρια, ιοί, μύκητες ή παράσιτα που εισέρχονται μέσω πρωτογενούς ή δευτερογενούς μόλυνσης, προκαλώντας καταστάσεις που μπορούν να γίνουν απειλητικές ακόμη και για την ίδια τη ζωή του ασθενούς. Οι λοιμώξεις του νευρικού συστήματος απαιτούν την έγκαιρη διάγνωση και την άμεση θεραπευτική τους αντιμετώπιση ώστε να αποτραπεί η πρόκληση βαριάς νευρολογικής αναπηρίας ή η θνητότητα.
Οι βακτηριακές λοιμώξεις είναι οι συχνότερες και σοβαρότερες λοιμώξεις του κεντρικού νευρικού συστήματος και οφείλονται σε διάφορα βακτήρια όπως ο αιμόφιλος της γρίπης, ο μηνιγγιτιδόκοκκος, ο πνευμονιόκοκκος, ο στρεπτόκοκκος, η λιστέρια, η Escherichia Coli, η ωχρά σπειροχαίτη, η βρουκέλλα, κ.α.
Οι ιογενείς λοιμώξεις προκαλούνται από ιούς όπως ο ιός της παρωτίτιδας, οι ερπητοϊοί, ο ιός της λεμφοκυτταρικής μηνιγγίτιδας, οι αδενοϊοί, ο HIV, οι αρμποϊοί, ο ιός του Δυτικού Νείλου, οι εντεροϊοί, ο κυτταρομεγαλοϊός, ο Epstein-Barr, κ.α.
Οι μυκητιασικές λοιμώξεις προκαλούνται από παθογόνους μύκητες όπως η candida albicans, ο ασπέργιλλος, ο κρυπτόκοκκος, το ιστόπλασμα, κ.α.
Οι παρασιτικές λοιμώξεις προκαλούνται από πρωτόζωα όπως Echinococcus, Toxoplasma, Trichinella spiralis, Schistosoma, Taenia solium, Angiostrongylus, Gnathostoma, κ.α.
Μηνιγγίτιδα
Είναι η πιο συχνή σοβαρή λοίμωξη του κεντρικού νευρικού συστήματος και μεταδίδεται με σταγονίδια ή ρινοφαρυγγικές εκκρίσεις από άνθρωπο σε άνθρωπο, ακόμη κι αν ο φορέας είναι ασυμπτωματικός. Η μηνιγγίτιδα προκαλείται συνήθως από βακτήρια και ιούς που μολύνουν τις λεπτομήνιγγες (χοριοειδή & αραχνοειδή) και τον υπαραχνοειδή χώρο, προκαλώντας φλεγμονή. Οι ιογενείς μηνιγγίτιδες είναι συχνές, έχουν ήπια συμπτωματολογία και πολύ σπάνια προκαλούν την κατάληξη του ασθενούς. Οι βακτηριακές μηνιγγίτιδες είναι πιο σπάνιες και έχουν σοβαρή συμπτωματολογία, νοσηρότητα και θνητότητα.
Τα συμπτώματα της βακτηριακής μηνιγγίτιδας μπορεί να εμφανιστούν μέσα σε λίγες ώρες ή λίγες ημέρες μετά την έκθεση στο μικρόβιο και περιλαμβάνουν:
-
αιφνίδιο πυρετό, κεφαλαλγία και δυσκαμψία του αυχένα
-
ζάλη, ναυτία, έμετο
-
φωτοφοβία
-
λεμφαδενίτιδα
-
εξάνθημα
Ο ασθενής πρέπει να λάβει άμεση ενδοφλέβια αντιβιοτική θεραπεία ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος επιπλοκών και θνητότητας.
Εγκεφαλίτιδα
Πρόκειται για λοίμωξη του εγκεφαλικού παρεγχύματος που επεκτείνεται και στις μήνιγγες (μηνιγγοεγκεφαλίτιδα) και μπορεί να εξαπλωθεί και στο νωτιαίο μυελό (εγκεφαλομυελίτιδα). Το συχνότερο αίτιο της εγκεφαλίτιδας είναι οι ερπητοϊοί, ο ιός του Δυτικού Νείλου και οι βακτηριακές λοιμώξεις. Ο ασθενής παρουσιάζει γριπώδη συμπτώματα, πυρετό, πονοκέφαλο, σύγχυση, παραισθήσεις, επιληπτικές κρίσεις, ημιπάρεση, κ.α. συμπτώματα με ταχεία επιδείνωση. Σε πολλές περιπτώσεις η ιογενής εγκεφαλίτιδα εκδηλώνεται με ήπια συμπτώματα που ομοιάζουν με της γρίπης, κάνοντας δύσκολή την διάγνωσή της. Ανάλογα με τον λοιμογόνο παράγοντα ο ασθενής πρέπει να λάβει αντιϊκή ή αντιβιωτική αγωγή.
Μόλυνση από έρπητα ζωστήρα
Ο έρπης ζωστήρας είναι η μόλυνση από τον τύπο του έρπητα VZV (ερπητοϊός τύπου 3), ο οποίος προκαλεί την ανεμοβλογιά. Άπαξ και νοσήσει ένα άτομο με ανεμοβλογιά, ο ιός παραμένει για πάντα στον οργανισμό, σε ανενεργή κατάσταση. Υπό ορισμένες συνθήκες ο ιός μπορεί να ενεργοποιηθεί ξανά με τη μορφή του έρπητα ζωστήρα προσβάλλοντας
το κεντρικό και το περιφερικό νευρικό σύστημα.
Ο έρπητας ζωστήρας μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή του εγκεφάλου (εγκεφαλίτιδα), μηνιγγίτιδα, μηνιγγειοεγκεφαλίτιδα, παρεγκεφαλίτιδα, μυελίτιδα, αγγειακή εγκεφαλική νόσο, μεθερπητική νευραλγία, πάρεση προσωπικού νεύρου, κ.α.
Μόλυνση από Τέτανο
Ο τέτανος είναι ένα αναερόβιο Gram θετικό βακτήριο (κλωστηρίδιο του τετάνου) που βρίσκεται στο χώμα και στο έντερο των ζώων, ενώ τα σπορεία του βρίσκονται παντού στο περιβάλλον και όχι μόνο πάνω σε σκουριασμένες επιφάνειες.
Τα σπορεία του τετάνου είναι ανθεκτικά στον βρασμό και στα αντισηπτικά. Όταν ο τέτανος εισέλθει στον οργανισμό από κάποιο τραύμα, τα σπορεία του επωάζονται και μετά παράγουν την τετανοσπασμίνη, μια εξαιρετικά θανατηφόρο νευροτοξίνη που μεταφέρεται μέσω του λεμφικού συστήματος και της κυκλοφορίας του αίματος, πρώτα στους νευρώνες του περιφερικού και στη συνέχεια του κεντρικού νευρικού συστήματος. Η μόλυνση από τέτανο εκδηλώνεται με αύξηση του μυϊκού τόνου, επώδυνους σπασμούς και γενικευμένη αστάθεια του αυτόνομου νευρικού συστήματος η οποία μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο. Τα πρώτα συμπτώματα περιλαμβάνουν το τρίξιμο των δοντιών, σπασμός στους μασητήρες, ακαμψία των κοιλιακών και νωτιαίων μυών. Η θεραπεία πρέπει να είναι άμεση με ενδοτραχειακή διασωλήνωση, ανθρώπινη ανοσοσφαιρίνη και κορτιζόνη σε μονάδα εντατικής θεραπείας. Το εμβόλιο για τον τέτανο πρέπει να γίνεται κάθε 10 χρόνια. Σε κάθε τραυματισμό του δέρματος πρέπει άμεσα να χορηγείται αντιτετανικός ορός.
Μόλυνση από Σύφιλη (Treponema pallidum)
Το Treponema pallidum ή αλλιώς ωχρά σπειροχαίτη είναι ένα πολύ μολυσματικό gram-αρνητικό βακτηρίδιο, που προσβάλει τον εγκέφαλο, τα νεύρα, την καρδιά και το δέρμα, με βασική οδό μετάδοσης την σεξουαλική επαφή.
Τα συμπτώματα της λοίμωξης από σύφιλη, ομοιάζουν με αυτά από άλλες ασθένειες, με αποτέλεσμα την δύσκολη εντόπιση και διάγνωση της.
Μηνιγγοαγγειακή σύφιλη. Η συχνότητά της κορυφώνεται 7 περίπου χρόνια μετά την λοίμωξη και είναι βασικό αίτιο εγκεφαλικών επεισοδίων.
Νευροσύφιλη. Η διασπορά της λοίμωξης στο κεντρικό νευρικό σύστημα, τα μάτια και τα αυτιά, προκαλεί νευρολογικά προβλήματα, τύφλωση και κώφωση.
Η μόλυνση από σύφιλη αν μείνει αδιάγνωστη και αθεράπευτη επιφέρει τον θάνατο.
Με την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, η νόσος μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.
Συμπερασματικά
Το κεντρικό και το περιφερικό νευρικό σύστημα έχουν τον βασικότερο ρόλο στην λειτουργία του οργανισμού. Η οποιαδήποτε μόλυνση, πάθηση και διαταραχή τους, μπορεί να επιφέρει την άμεση δυσλειτουργία έως και την κατάρρευση του οργανισμού. Για το λόγο αυτό, κρίνεται απαραίτητη η προσοχή που δίνεται τόσο από τον ασθενή, όσο και από τον γιατρό, στην οποιαδήποτε συμπτωματολογία που εκδηλώνεται. Η έγκαιρη και στοχευμένη διάγνωση, οδηγεί στην αποτελεσματική θεραπεία. Ο νευρολόγος είναι ο εξειδικευμένος γιατρός για το νευρικό σύστημα και ο κατάλληλος για να παραπέμψει τον ασθενή είτε για διαγνωστικό έλεγχο, είτε για άμεση νοσοκομειακή φροντίδα.
Καλέστε με στο 697 1895 259, ώστε να σας ενημερώσω πληρέστερα για τις λοιμώξεις του νευρικού συστήματος και να σας απαντήσω σε όλες σας τις απορίες.
Καραγιώργης Γεώργιος Νευρολόγος
.jpg)
.jpg)
