Η ημικρανία αποτελεί την 2η σε συχνότητα κεφαλαλγία (μετά την κεφαλαλγία τάσεως), που βασανίζει και εξουθενώνει τους πάσχοντες. Τουλάχιστον ένας στους δέκα Έλληνες αντιμετωπίζει επεισόδια ημικρανίας, ενώ το μεγαλύτερο μέρος από τους πάσχοντες είναι αδιάγνωστο ή δεν έχει ποτέ ζητήσει ιατρική βοήθεια. Ο πονοκέφαλος ημικρανίας έχει περιοδικό αλλά και χρόνιο χαρακτήρα με περιόδους εξάρσεων και υφέσεων.
Στην πλειοψηφία των περιστατικών, ο ασθενής βιώνει από 1 έως 4 ημικρανίες το μήνα.
Ο πονοκέφαλος ημικρανίας επιδεινώνεται με τη σωματική δραστηριότητα, την εργασία και το περπάτημα, καθηλώνοντας τον ασθενή στο κρεβάτι και καθιστώντας τον ανήμπορο να εργαστεί και να ανταπεξέλθει στην ρουτίνα της καθημερινότητας. Η ημικρανία είναι μία μορφή αναπηρίας που υποβαθμίζει στο μέγιστο την ποιότητα ζωής του πάσχοντα.
Η ημικρανία εμφανίζεται στις γυναίκες 2 με 3 φορές συχνότερα από ότι στους άνδρες, λόγω των ορμονικών αλλαγών που συνδέονται με τον εμμηνορροϊκό τους κύκλο, ή την εμμηνόπαυση. Επίσης η ημικρανία έχει εποχική εμφάνιση με το φθινόπωρο και την άνοιξη να συνδέονται με αύξηση των επεισοδίων.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της ημικρανίας
Η ημικρανία εκδηλώνεται με ορισμένα τυπικά χαρακτηριστικά, που την διαφοροποιούν από τους υπόλοιπους τύπους πονοκεφάλων, όπως:
-
Συνήθως ο πόνος εντοπίζεται στην μία πλευρά του κεφαλιού (ωστόσο υπάρχουν και περιπτώσεις που πονάει όλο το κεφάλι)
-
Έχει μέτρια έως και έντονη ένταση πόνου
-
Έχει παλλόμενη ένταση, δηλαδή προκαλεί ρυθμικό πόνο σε κάθε σφύξη, όμοιο με σφυροκόπημα (αυτό συμβαίνει επειδή τα αγγεία του εγκεφάλου διαστέλλονται και φλεγμαίνουν)
-
Επιδεινώνεται με τη σωματική δραστηριότητα.
-
Συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα, όπως μουδιάσματα, ναυτία, εμετούς, ευαισθησία στο φως
-
Διαρκεί από 4 έως 72 ώρες
Ποιοι είναι οι τύποι της ημικρανίας
Η κατηγοριοποίηση γίνεται ανάλογα με την αιτιολογία, τα συμπτώματα και την διάρκεια, όπως:
-
Ημικρανία με αύρα (θα μιλήσουμε στην συνέχεια για τα συμπτώματα της ημικρανικής «αύρας»)
-
Ημικρανία χωρίς αύρα
-
Σιωπηλή ημικρανία με αύρα αλλά χωρίς πονοκέφαλο (ο ασθενής δίνει την ψευδή εντύπωση ότι υπέστη αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο)
-
Η χρόνια ημικρανία (ο ασθενής υποφέρει από τουλάχιστον 15 επεισόδια ανά μήνα)
-
Η οφθαλμική ημικρανία
-
Η ημιπληγική ημικρανία
Που οφείλεται η ημικρανία και ποιοι είναι οι είναι οι ενοχοποιητικοί παράγοντες
Η ημικρανία είναι μία νευρολογική διαταραχή που οφείλεται σε σύνθετους μηχανισμούς που συνδέονται με την απελευθέρωση αγγειοδραστικών νευροπεπτιδίων, που προκαλούν αγγειοδιαστολή και νευρογενή φλεγμονή στα αγγεία του εγκεφάλου.
Ωστόσο υπάρχει πλήθος παραγόντων οι οποίοι μπορούν να πυροδοτήσουν ένα επεισόδιο ημικρανίας, όπως:
-
Η γενετικά κληρονομική προδιάθεση που αυξάνει τριπλάσια την πιθανότητα νόσησης
-
Οι ορμονικές αλλαγές κατά τον εμμηνορροϊκό κύκλο, την κύηση και την εμμηνόπαυση
-
Το άγχος και το στρες
-
Οι αλλεργίες που προκαλούν συμφόρηση στην ρινική περιοχή και ανεβάζουν τα επίπεδα της ισταμίνης
-
Ορισμένα φαρμακευτικά σκευάσματα, όπως οι αντιβιώσεις, τα αντιυπερτασικά, τα αντιαρρυθμικά, τα αντιισταμινικά, τα αντισυλληπτικά και η κατάχρηση αναλγητικών φαρμάκων
-
Η έκθεση σε έντονο φως, οσμές, θόρυβο, έντονη ζέστη και έντονο κρύο
-
Η αϋπνία και η κακή ποιότητα ύπνου
-
Οι μετεωρολογικές μεταβολές του καιρού
-
Η σωματική και ψυχική κόπωση
-
Η αφυδάτωση και η νηστεία
-
Ορισμένα τρόφιμα όπως:το κόκκινο κρασί, η σοκολάτα, ορισμένα τυριά, ορισμένα αλλαντικά, τα γλυκά, το αλκοόλ, η ασπαρτάμη, ο καφές, το junk food, κ.α.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ημικρανίας
Κάθε ασθενής βιώνει με διαφορετική ένταση και συμπτωματολογία την ημικρανία του. Ωστόσο υπάρχουν ορισμένα κοινά σημεία που χαρακτηρίζουν αυτή την διαταραχή.
Η αύρα της ημικρανίας
Σε ποσοστό μεταξύ 10% έως και 30% των πασχόντων, εμφανίζεται πριν την κρίση της ημικρανίας, μία σειρά από προειδοποιητικές νευρολογικές διαταραχές που ονομάζονται “αύρα της ημικρανίας” και περιλαμβάνουν:
-
Οπτικές διαταραχές, όπως: φωταψίες, μυοψίες, κυματοειδείς γραμμές, απώλεια της περιφερικής όρασης και ίλιγγο.
-
Μούδιασμα ή και μυρμήγκιασμα στο σώμα, ή και τα χέρια ή και τα πόδια, ή και το κεφάλι.
-
Εμβοές στα αυτιά.
-
Ψευδαισθήσεις και διαταραχές στην οσμή, γεύση και αφή.
-
Δυσκολία στην ομιλία.
Τα συμπτώματα αυτά αποτελούν προειδοποιητικές ενδείξεις και μπορεί να εμφανιστούν μεμονωμένα ή και όλα μαζί, με διάρκεια από 5 λεπτά έως 1 ώρα πριν ξεκινήσει η κρίση της ημικρανίας.
Τα 4 στάδια της ημικρανίας
-
Στην 1η φάση μπορεί να εμφανιστούν (όχι πάντα απαραίτητα) ευερεθιστότητα, κυκλοθυμία, θολή όραση, χασμουρητό.
-
Στην 2η φάση μπορεί να εμφανιστεί (όχι πάντα απαραίτητα) η αύρα της ημικρανίας.
-
Στην 3η φάση ξεκινάει το ανελέητο σφυροκόπημα του πόνου, που συνήθως επηρεάζει τη μία πλευρά του κεφαλιού, χωρίς όμως να αποκλείεται ο πόνος να επεκτείνεται σε όλο το κεφάλι, τον αυχένα και το πάνω μέρος της πλάτης. Ο πόνος έχει διακυμάνσεις και παλλόμενη αίσθηση. Χωρίς αντιμετώπιση μπορεί να διαρκέσει από 4 ώρες έως και 3 ημέρες. Κατά την κρίση ο ασθενής μπορεί να έχει ναυτία και να προκληθεί έμετος. Ο ασθενής αισθάνεται ανήμπορος και προτιμάει να μένει ξαπλωμένος σε ένα σκοτεινό και ήσυχο δωμάτιο.
-
Στην 4η φάση ξεκινάει η αποδρομή και ανάρρωση. Ο ασθενής είναι εξαντλημένος και προσπαθεί να αναρρώσει σε βάθος ημερών, ώστε να μπορέσει να επανέλθει στην καθημερινότητα του.
Πως γίνεται η διάγνωση της ημικρανίας
Ο νευρολόγος θα εξετάσει κλινικά τον ασθενή και θα λάβει το ατομικό και οικογενειακό ιατρικό ιστορικό του. Θα σημειώσει και θα αξιολογήσει τον τρόπο ζωής του ασθενούς, την διατροφή του, τα φάρμακα και τα βιταμινούχα συμπληρώματα που λαμβάνει. Θα παραπέμψει τον ασθενή σε εργαστηριακές και απεικονιστικές εξετάσεις, όπως: αιματολογικό έλεγχο, αξονική και μαγνητική εγκεφάλου, κ.α., ώστε να αποκλειστούν πιθανότητες ανευρύσματος ή εγκεφαλικού όγκου.
Ημερολόγιο ημικρανίας
Ο νευρολόγος θα συστήσει στον ασθενή να κρατάει ένα ημερολόγιο ημικρανίας, όπου θα σημειώνει καθημερινά όλες τις πληροφορίες για την διατροφή του, την σωματική και ψυχική του κατάσταση, την περιοδικότητα και διάρκεια των ημικρανιακών επεισοδίων, την έντασή τους, κ.α.
Επειδή υπάρχουν πολλοί εξωγενείς παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν επεισόδια ημικρανίας και οι παράγοντες αυτοί διαφέρουν από άτομο σε άτομο, η λεπτομερής συμπλήρωση του ημερολογίου μπορεί να αναδείξει ορισμένες διατροφικές και άλλες συνήθειες που παίζουν ουσιαστικό ρόλο στην πυροδότηση μιας ημικρανίας.
Ποια είναι η θεραπευτική αντιμετώπιση της ημικρανίας
Η θεραπεία πάντα εξατομικεύεται από ασθενή σε ασθενή. Δεν έχουν όλα τα φάρμακα την ίδια αποτελεσματικότητα σε όλους τους ασθενείς. Ο νευρολόγος γνωρίζει πολύ καλά αυτές τις διαφοροποιήσεις και θα σχεδιάσει προσωποποιημένα το πλάνο θεραπείας και παρακολούθησης για κάθε ασθενή.
Η φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπιση της οξείας φάσης, μπορεί να περιλαμβάνει: μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη και αντι-εμετικά φάρμακα, καθώς και τριπτάνες.
Η προφυλακτική φαρμακευτική αγωγή μπορεί να περιλαμβάνει: β-αποκλειστές, αντισπασμωδικά, τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά φάρμακα.
Σε ασθενείς με 3 έως 8 επεισόδια ημικρανιών τον μήνα που δεν αντιμετωπίζονται επαρκώς με τις παραπάνω αγωγές, μπορεί να χορηγηθούν βιολογικά φάρμακα ως μακροπρόθεσμη προληπτική θεραπεία. Πρόκειται για μονοκλωνικά αντισώματα ανταγωνιστές CGRP, που μπορεί να βοηθήσουν στην ελάττωση και την ένταση των επεισοδίων.
Botox κατά της ημικρανίας
Επί αποτυχίας των παραπάνω αγωγών και σε ασθενείς με χρόνια ημικρανία, ως θεραπευτική επιλογή συστήνεται η μακροπρόθεσμη και προληπτική χορήγηση αλλαντικής τοξίνης τύπου-A (Botox).
Η θεραπεία περιλαμβάνει την ενδομυϊκή έγχυση του φαρμάκου σε 31 έως 39 σημεία γύρω από το κεφάλι, το πίσω μέρος του λαιμού και του αυχένα. Η χορηγούμενη δοσολογία είναι περίπου 155 με 195 μονάδες, με τοπική έγχυση 5 μονάδων (0,1ml). Η θεραπεία επαναλαμβάνεται περίπου κάθε 4 μήνες και αποζημιώνεται από τον ΕΟΠΥΥ.
Η θεραπευτική δράση του Botox στοχεύει στο μπλοκάρισμα των νευροδιαβιβαστών που προκαλούν τον πόνο. Η θεραπεία έχει δώσει μακροπρόθεσμα, ικανοποιητικά αποτελέσματα στην μείωση της έντασης και της συχνότητας των επεισοδίων ημικρανίας.
Η ημικρανία είναι πολυπαραγοντική και δύσκολα διαχειρίσιμη πάθηση που απαιτεί ιατρική αντιμετώπιση. Οι πάσχοντες θα πρέπει να ζητήσουν βοήθεια από τον νευρολόγο τους ώστε να μπουν σε πλάνο θεραπείας και να επαναφέρουν την ζωή τους στην κανονικότητα.
Προτείνω σε κάθε ασθενή να επικοινωνήσει μαζί μου ώστε να συζητήσουμε τις θεραπευτικές επιλογές που θα του προσφέρουν αποτελεσματική και οριστική λύση στις ημικρανίες του.
Καλέστε με στο 697 1895 259, ώστε να σας ενημερώσω πληρέστερα για την ημικρανία και να σας απαντήσω σε όλες σας τις απορίες.
Καραγιώργης Γεώργιος Νευρολόγος
.jpeg)
