Το αδένωμα της υπόφυσης είναι μια καλοήθης (μη καρκινική) ανάπτυξη της, που καθώς μεγαλώνει μπορεί να ασκήσει πίεση σε γειτονικές περιφερικές δομές και να προκαλέσει συμπτώματα.
Το αδένωμα της υπόφυσης εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες ηλικίας μεταξύ 30 και 40 ετών.
Υπολογίζεται ότι παρουσιάζεται σε λιγότερο από το 0,01% του γενικού πληθυσμού.
Ανάλογα με το μέγεθος του, το αδένωμα της υπόφυσης διακρίνεται σε:
-
Μικροαδένωμα με μέγεθος έως 1 εκατοστό.
-
Μακροαδένωμα με μέγεθος μεγαλύτερο από 1 εκατοστό.
Τα μακροαδενώματα είναι δύο φορές συχνότερα από τα μικροαδενώματα.
Παράλληλα το αδένωμα της υπόφυσης κατηγοριοποιείται σε εκκριτικό (λειτουργικό) και σε μη εκκριτικό (μη λειτουργικό).
-
Τα μη εκκριτικά αδενώματα δεν παράγουν ορμόνες. Αν όμως αυξηθούν σε μέγεθος μπορούν να ασκήσουν πίεση στις γειτονικές δομές του εγκεφάλου, όπως το οπτικό νεύρο.
-
Τα εκκριτικά αδενώματα παράγουν περισσότερες από το κανονικό ορμόνες, προκαλώντας διαταραχές και συμπτώματα στον οργανισμό ανάλογα με την ορμόνη που απελευθερώνεται, όπως για παράδειγμα το προλακτίνωμα.
Όταν ένα αδένωμα παράγει υπερβολική ορμόνη προλακτίνης, ονομάζεται προλακτίνωμα. Τα προλακτινώματα αποτελούν τον πιο συχνό τύπο εκκριτικών αδενωμάτων.
Άλλα εκκριτικά αδενώματα είναι τα αδενώματα που εκκρίνουν υπερβολική αυξητική ορμόνη, τα αδενώματα που υπερεκκρίνουν αδρενοκορτικοτροπική ορμόνη (ACTH), τα αδενώματα που υπερεκκρίνουν θυρεοειδοτρόπο ορμόνη (TSH) και προκαλούν κλινικό υπερθυρεοειδισμό και σπανιότερα τα αδενώματα που υπερεκκρίνουν γλυκοπρωτεϊνικές ορμόνες FSH και LH.
Οι ασθενείς με αδενώματα της υπόφυσης συνήθως αναφέρουν ως κοινό σύμπτωμα τον πονοκέφαλο.
Ένα μη εκκριτικό μικροαδένωμα υπόφυσης, δεν προκαλεί ιδιαίτερη συμπτωματολογία.
Ωστόσο ένα μακροαδένωμα μπορεί να ασκήσει πίεση και να βλάψει τις γειτονικές δομές, προκαλώντας συμπιεστικά συμπτώματα, όπως: διαταραχές της όρασης, πονοκέφαλο, ζάλη, τάση προς εμετό, υπνηλία, κ.α.
Ένα εκκριτικό αδένωμα υπόφυσης προκαλεί συμπτώματα ανάλογα με την ορμόνη που εκκρίνει, όπως νόσο του Cushing, διαταραχές της περιόδου, γαλακτόρροια, υπογονιμότητα, μειωμένη λίμπιντο, διαταραχές στύσης, κόπωση, ορμονικές διαταραχές, κ.α.
Η διάγνωση τίθεται από την ολοκληρωμένη αξιολόγηση που περιλαμβάνει:
-
Κλινική εξέταση
-
Οφθαλμολογική εξέταση
-
Αξονική τομογραφία
-
Μαγνητική τομογραφία
-
Ορμονολογικές εξετάσεις αίματος και ούρων
Εφόσον διαγνωστεί αδένωμα υπόφυσης, τότε η θεραπευτική του προσέγγιση σχεδιάζεται ανάλογα με το μέγεθος που έχει, την λειτουργικότητα του (εκκριτικό ή μη εκκριτικό) και τις διαταραχές που προκαλεί στον ασθενή.
Οι θεραπευτικές επιλογές μπορεί να περιλαμβάνουν:
-
Φαρμακευτική αγωγή για τη ρύθμιση των επιπέδων των ορμονών και τον έλεγχο της ανάπτυξης του μεγέθους του αδενώματος.
-
Ακτινοθεραπεία που χρησιμοποιείται για τη συρρίκνωση του μεγέθους του αδενώματος.
-
Ενδοσκοπική επεμβατική αφαίρεση του αδενώματος με διαρινική διασφηνοειδική μικροχειρουργική τεχνική.
.jpg)
